طرح استعدادیابی - استعدادسازی | مشاوره تحصیلی یزد-انتخاب رشته کنکور-مشاوره شغلی یزد

حتما شما هم حداقل یکبار اسم استعدادیابی را شنیده‌اید ولی آیا این کلمه برای کودکان درست است؟ کودکی که در ارتباط با مسائل و موقعیت‌های گوناگون قرار نگیرد و دنیای تجربی‌اش بزرگ نشود، توانایی‌های کمی بدست می‌آورد و استعداد کمی در او ساخته می‌شود. بنابراین کشف استعداد باید در راستای استعدادسازی انجام گیرد.

استعداد و توانایی کلماتی هستند که به سادگی با هم اشتباه گرفته می‌شوند در حالی‌که آزمون‌های توانایی برای آشکار کردن سطح توانایی در حال حاضر فرد شامل (ادراک فضایی، توانایی عددی، توانایی کلامی، توانایی مکانیکی، خلاقیت ادبی، امور دفتری، فروش و…) است ولی آزمون‌های استعداد، سطوح توانایی آینده افراد را که در ایفای وظایف بروز خواهند داد، آشکار می‌کند. به همین دلیل است که نام این طرح را استعدادیابی- استعدادسازی نامیده ایم.

آیا می‌دانید انجام تمرینات هوش افزایی قبل از دبستان، می‌تواند تا ۳۵ امتیاز، نمرات آزمون هوش را بالا ببرد؟!

مثلاً یک کودک مرزی را به عادی و یک کودک عادی را به کودک باهوش و حتی نابغه تبدیل میکند…

در این طرح، بعد از انجام آزمون هوش و استعداد، به والدین آموزش داده ‌می‌شود تا با انجام چه بازی‌ها و تمریناتی می‌توانند هوش کودک خود را پرورش دهند.

تصور عموم مردم و برخی متخصصان این بوده که هوش کاملاً ذاتی است و از والدین به کودک به ارث می‌رسد اما تحقیقات جدید چنین نشان داده است که می‌توان با آموزش‌ها و تمرینات خاص، هوش را افزایش داد. سال‌های اولیه زندگی در رشد جسمانی، اجتماعی، شناختی و زبانی نقش اساسی دارد چون در این دوره مبنا و اساس رشد بعدی پایه‌گذاری می‌شود. در این دوره کودک نسبت به محیط کاملاً پذیرا است و استعداد یادگیری‌اش در اوج قرار دارد. ۵۰% از هوش کلی انسان‌ها تا سن ۴ سالگی، ۳۰% بین ۴ تا ۸ سالگی و ۲۰% باقیمانده بین سنین ۸ تا ۲۱ سالگی کسب می‌شود. بنابراین هر تحول و نوآوری آموزشی را از سال‌های اولیه کودکی باید مورد توجه قرار داد.

می‌توان مسئله استعدایابی را با این سوال شروع کرد که چرا برخی افراد در حیطه‌های هنری، شغلی، شخصیتی، ورزشی و ارتباط عمومی افرادی موفق هستند در صورتی که برخی دیگر تا میانه های زندگی هنوز علاقمندی های خود را پیدا نکرده اند؟ آیا واقعا ریشه این سوال در استعدادیابی است؟

فردی که در مسیر استعدادهای خود حرکت نمی‌کند، حتی اگر رشد و پیشرفت را تجربه کند، بیش از دیگران، زمان و انرژی صرف خواهد کرد. به عبارتی، هزینه‌ی رشد خود را از طریق فرسایش پرداخت می‌کند. فرسایشی که ممکن بود با انتخاب رشته تحصیلی یا زمینه شغلی یا فعالیت‌های روزانه‌ی متفاوت، تا حد زیادی کاهش یابد.

اولین شیوه استعدادیابی توسط جانسون اوکانر طرح ریزی شد. در حالی که مسیر شغلی او به این شکل شروع نشد.

او متولد سال ۱۸۹۱ بود و در دانشگاه هاروارد در رشته فلسفه تحصیل کرد و بعداً در زمینه ریاضیاتِ ستاره شناسی به مطالعه پرداخت.

جانسون اوکانر را باید یکی از قربانیان استعدادیابی نادرست دانست. در غیر این صورت توجیهی وجود ندارد که چگونه یک فارغ التحصیل فلسفه هاروارد، در واحد مهندسی برق شرکت جنرال الکتریک مشغول می‌شود و در نهایت هم، شرکت پروژه استعدادیابی کارکنان را به او می‌سپارد.

پروژه آزمون استعدادیابی یا تشخیص استعداد کارکنان در سال ۱۹۲۲ در جنرال الکتریک کلید خورد و مسئولیت آن بر عهده‌ی اوکانر قرار داده شد. البته آن زمان این پروژه با عنوان مهندسی انسانی نام‌گذاری شده بود و در توصیف آن گفته می‌شد که قرار است هر کس، در شغلی مشغول کار شود که توانمندی بیشتری برای آن دارد.

آزمون استعدادیابی اوکانر، چه استعدادهایی را می‌سنجد؟

موارد زیر، استعدادهایی هستند که در آزمون اوکانر مورد توجه قرار می‌گیرند:

استعداد تجسم فضایی و درک ساختارها
استعداد استقرایی
استعداد ایده پردازی
استعداد خواندن سریع
استعداد استدلال و تحلیل
استعداد کار با اعداد
استعداد سیلوگرام (یادگیری کلمات)
استعداد حافظه طراحی
استعداد تشخیص و تفکیک رنگ‌ها
استعداد نگاه به جلو
استعداد کار با انگشتان
استعداد موسیقی

استعدادهای دیگری که در این طرح به صورت مجزا بررسی می‌شوند:

استعداد انجام کار تکراری
استعداد متقاعدسازی

استعدادیابی براساس آزمون هوش گاردنر

۴۰ سال بعد در پروسه ای دیگر هوارد گاردنر طی تحقیقات و آزمایشات فراوانی به این نتیجه رسید که افرادی که جانسون اوکانر در سنین میانسالی استعدادیابی کرده در کودکی هم همان استعدادها را دارند.

به همین دلیل هوارد گاردنر استعدادیابی در افراد را از سنین کودکی ۳ تا ۶ سال شروع کرد و نتیجه های حیرت انگیزی از این استعدادیابی گرفت.

هوارد گاردنر ۹ نوع هوش را معرفی کرد.