اگر بخواهیم شما را با معنا و مفهوم تک ماده و تبصره آشنا کنیم لازم است در قالب مثال توضیح دهیم؛ اگر دانش آموزی در امتحانات پایان ترم (خرداد ماه)، موفق به کسب نمره قبولی نشود (نمره سالانه ۱۰ و بالاتر)، برای ثبت نمره قبولی در کارنامه لازم است از قوانین تک ماده و تبصره استفاده نماید. استفاده از قوانین مذکور دارای شرایطی می باشد که در ادامه مبحث به آنها خواهیم پرداخت.
زمان استفاده از قانون تبصره میتواند هم در دی ماه هم در خرداد ماه و هم در شهریور ماه باشد.
شرایط استفاده از تک ماده و تبصره در دوره اول متوسطه
چنانچه دانش آموز دوره متوسطه اول در امتحانات پایان ترم در تمام دروس خود نمره قبولی را کسب نموده باشد اما در ۲ درس نمره ۷ و در یک درس نمره کمتر از ۷ داشته باشد در صورت داشتن شرایط زیر میتواند برای قبولی در دروس مربوطه از تک ماده استفاده نماید:
- دانش آموز متوسطه اول در صورتی که در یک درس از دروس خود نمره قبولی را کسب نکرده باشد، در صورت داشتن معدل ۱۰ سیستم به صورت خودکار نمره ۷ و یک نمره کمتر از آن را قبول خرداد ثبت خواهد کرد.
- دانش آموز متوسطه اول اگر در امتحانات پایان ترم معدل بالای ۱۲ را کسب نموده باشد، میتواند در دو درس از دروس خود که نمره قبولی را دریافت نکرده باشد (نمره ۷ و یک نمره کمتر) برای قبولی خود از تک ماده استفاده نماید.
- معدل دانش آموز متوسطه اول نباید کمتر از ۱۰ باشد.
- نمره سالانه دانش آموز در هیچ یک از دروس نباید کمتر از ۱۰ باشد.
نحوه محاسبه نمره سالانه به شرح زیر می باشد:
۸ ÷ {(نمره مستمر ترم اول × ۱) + (نمره امتحانی ترم اول × ۲)} + {(نمره مستمر ترم دوم ×۱) + (نمره ورقه × ۴)} = نمره سالانه
.
شرایط قبولی در دوره متوسطه اول
معدل کل دانش آموز حداقل ۱۰ باشد.
نمره امتحانی خرداد ماه دانش آموز در دروس بدون ضریب کمتر از ۱۰ نباشد.
نمره سالانه دانش آموز در هیچ یک از دروس امتحانی کمتر از ۳۰ نباشد.
چنانچه معدل کل دانش آموز در امتحانات خرداد کمتر از ۷ باشد مردود محسوب خواهد شد.
چنانچه دانش آموزی در امتحانات نوبت دوم معدل بالای ۷ را کسب نموده باشد اما در یک یا چند درس نمره قبولی را دریافت نکرده باشد، تجدید محسوب میشود و باید در امتحانات شهریور ماه دروس مربوطه شرکت نماید.
چنانچه نمره سالانه دانش آموز کمتر از ۳۰ و معدل او کمتر از ۱۲ نباشد، میتواند در ۲ درسی که نمره قبولی ندارد، از تک ماده برای قبولی استفاده نماید.
دانش آموز میتواند در یک دوره تحصیلی در هر درس دو بار از مفاد این ماده استفاده نماید.
.
شرایط استفاده از تک ماده و تبصره برای دوره دوم متوسطه
دانش آموزان دوره دوم متوسطه (دهم، یازدهم و دوازدهم) می‌توانند با داشتن حداقل نمره ۷ در ۴ درس، از تبصره و تک ماده استفاده نمایند. البته تا سال‌های گذشته دانش آموزان می‌توانسنتد برای ۵ درس دارای نمره پایین خود درخواست تک ماده داشته باشند اما با تغییر آیین نامه آموزشی، هر دانش آموز میتواند حداکثر در ۲ درس نهایی و در ۲ درس غیرنهایی (داخلی) از تبصره استفاده کند.
دانش‌آموزان شاخه فنی و حرفه‌ای و کاردانش که دروس نهایی ندارند، می‌توانند حداکثر در ۴ عنوان درسی از بین دروس پایه دهم، یازدهم و دوازدهم که حد نمره آن ۱۰ باشد را به عنوان تبصره لحاظ کنند. دروس مهارتی، پودمانی و کارورزی جزء تبصره قرار نمی‌گیرند.
ممکن است زمانی که صحبت از قبولی به میان می‌آید شما ذهنتان به سمت نمره کسب شده در برگه امتحانی برود، اما منظور از قبول شدن یا نشدن در امتحانات، همان نمره سالانه می‌باشد به طور مثال این امکان وجود دارد دانش آموزی نمره کسب شده در ورقه اش ۷ و یا کمتر باشد اما در نمره سالانه قبول شده باشد. برای آنکه بهتر متوجه شوید، به فرمول زیر توجه فرمایید :
۸] ÷{(نمره مستمر نوبت اول × ۱) + (نمره برگه نوبت اول × ۲)} + {(نمره مستمر نوبت دوم × ۱) + (نمره برگه نوبت دوم× ۴)}] = نمره سالانه
.
حد نصاب قبولی در هر درس چند است؟
حد نصاب قبولی در هر درس نمره ۱۰ و در دروس شایستگی‌های فنی و غیرفنی رشته فنی حرفه ای ۱۲ است. در رشته کاردانش مشخص کردن حدنصاب قبولی در استاندارد مهارت در بخش نظری و عملی، بر عهده دستگاه متولی استاندارد مهارت است.
.
اگر دانش‌آموزی نخواهد از تبصره استفاده کند، باید چه کند؟
ممکن است دانش‌آموزان دوره متوسطه دوم نخواهند از قانون تک ماده و تبصره استفاده کنند و خود را برای امتحانات شهریور ماه آماده نمایند. در این صورت دانش‌آموز میتواند با مراجعه به مدرسه خود، درخواستی کتبی مبنی بر شرکت در امتحانات شهریور ماه داشته باشد. پس از شرکت در امتحانات شهریور ماه دو حالت پیش می‌آید :
- نمره کسب شده در شهریور ماه از نمره خرداد ماه بالاتر است: در این صورت نمره شهریور ماه جایگزین خواهد شد.
- نمره کسب شده در شهریور ماه از نمره خرداد ماه پایین‌تر است: در این صورت بالاترین نمره به ثبت خواهد رسید و دانش آموز میتواند در صورت تمایل از قانون تک ماده استفاده کند.
.
شرایط قبولی در درس‌های پایه دهم و یازدهم
پس از امتحانات پایانی نوبت دوم دانش‌آموزی در هر یک از درس‌ها قبول شناخته میشود که نمره سالانه در آن درس کمتر از حد نصاب قبولی نباشد.
دانش‌آموزانی که در امتحانات نوبت دوم (خرداد ماه) نمره قبولی را کسب نکنند، می‌توانند در امتحانات شهریور ماه شرکت نمایند و در صورتی در هر درس قبول شناخته می‌شوند، که نمره سالانه‌ی کمتر از حدنصاب قبولی نداشته باشند.
.
شرایط قبولی در درس‌های نهایی پایه دوازدهم
نمره امتحان نهایی در هر درس بدون ضریب کم تر از ۷ نباشد.
نمره سالانه یا نمره دوره تابستانی در هر درس کم تر از حد نصاب قبولی نباشد.
در دروس غیر حضوری کسب نمره حد نصاب قبولی در امتحانات نهایی معیار می‌باشد.
.
شرایط قبولی در درس‌های غیرنهایی پایه دوازدهم
در امتحانات غیرنهایی نوبت دوم دانش‌آموزی در هر یک از درس‌ها قبول شناخته میشود که نمره سالانه او در هر درس کمتر از حد نصاب قبولی نباشد. (نمره ۱۰ برای رشته‌های نظری و نمره ۱۲ برای رشته‌های فنی حرفه ای)
اگر دانش‌آموزی پس از شرکت در امتحانات نوبت دوم نمره لازم را کسب نکند، میتواند با شرکت در امتحانات شهریور ماه درس‌های فاقد حدنصاب لازم، نمره قبولی را به دست آورد.
.
شرایط فارغ التحصیلی
دانش‌آموزانی فارغ التحصیل شناخته می‌شوند که در همه درس‌های دوره دوم متوسطه رشته خود نمره قبولی را کسب کرده باشد و معدل کل آنها کمتر از ۱۰ نباشد.
در صورتی که آخرین نمره درس (سالانه، تابستانی یا غیرحضوری) دانش‌آموزی از مجموع دروس دوره دوم متوسطه حداکثر در ۴ درس (۲ درس نهایی و ۲ درس غیرنهایی) ۷ و بیشتر و معدل کل او حداقل ۱۰ باشد، فارغ التحصیل شناخته میشود.
برای محاسبه معدل کل هر دانش‌آموز، تعداد واحدهای هر درس در نمره پذیرفته شده آن درس ضرب میشود و مجموع حاصل ضرب‌های به دست آمده، بر مجموع واحدها تقسیم میشود.
بسیاری از دانش‌آموزان حتی با وجود کسب نمره قبولی در امتحانات پایان سال، معدل خوبی را به دست نمی‌آورند و با توجه به آن که معدل دوره دوم متوسطه، در کنکور سراسری و در پذیرش رشته‌های بدون کنکور نقش مهمی دارد، لذا در صورتی که معدل شما پایین می‌باشد می‌توانید از قانون ترمیم معدل کنکور استفاده نمایید.
.
قانون ترمیم معدل
متقاضیان شرکت در کنکور سراسری که معدل نسبتا پائینی دارند و یا از معدل خود ناراضی هستند، نگران نباشند، آنها نیز می‌توانند با استفاده از فرصت مجددی که با عنوان ترمیم معدل در اختیارشان قرار داده میشود، در آزمون نهایی دروسی که در آن نمره خوبی کسب نکرده‌اند شرکت کنند و معدل خود را ارتقا دهند. استفاده از ترمیم معدل مستلزم داشتن شرایطی نیز می‌باشد که به بیان آنها خواهیم پرداخت.
نمراتی که داوطلبان در طرح ترمیم معدل کسب می‌کنند، تاثیری روی معدل دیپلم آنها نخواهد داشت و صرفا در اعمال سوابق تحصیلی در آزمون سراسری موثر است.
.
شرایط ترمیم معدل در کنکور سراسری ۹۸
تاثیر سوابق تحصیلی بر روی نتایج کنکور صرفا برای دارندگان مدرک دیپلم از سال ۸۴ به بعد اعمال میشود، بنابراین آن دسته از داوطلبان کنکور سراسری که دیپلم خود را از این سال به بعد کسب کرده‌اند، می‌توانند معدل خود را ترمیم کنند. طرح ترمیم معدل در کنکور ۹۸ نیز اجرا میشود. این طرح در مجلس به تصویب رسیده و داوطلبان مجاز به شرکت در طرح ترمیم معدل، می‌توانند در سه نوبت امتحانات نهایی خرداد، دی و یا شهریور شرکت کنند.
داوطلبان باید تمام دروسی که قصد دارند نمراتشان را ترمیم کنند در یکی از نوبت‌های خرداد، شهریور و یا دی امتحان دهند. به این معنی که نمی‌توانند به طور مثال یکی از دروس را دی ماه و درس دیگری را خرداد ماه امتحان دهند.
متقاضیان شرکت در امتحانات نهایی ترمیم باید بین ۳۰ تا ۴۵ روز پیش از امتحانات به مدارس بزرگسالان منطقه خود مراجعه کرده و در امتحانات ترمیم ثبت نام به عمل آورند.
در ترمیم معدل، تمامی افراد با نمره کمتر از ۲۰ می‌توانند شرکت کنند، خواه نمره ی آن ها ۱۹٫۷۵ باشد یا ۱۰، بنابراین فرصت بهبود نمرات امتحانات نهایی به همه افراد یک بار داده میشود.
تنها داوطلبانی که دیپلم خود را پیش از سال ۸۴ دریافت کرده‌اند نمی توانند از ترمیم معدل استفاده کنند.
دانش‌آموزان و داوطلبان می‌توانند در تمامی دروسی که به صورت نهایی برگزار شده، در امتحانات ترمیم شرکت کنند و از لحاظ تعداد دروس هیچ محدودیتی ندارند.
داوطلبان دارای دیپلم نظام قدیم می‌توانند علاوه بر دروس نهایی سال سوم دبیرستان، نمرات دروسی را که در پیش دانشگاهی به صورت نهایی برگزار شده را نیز ترمیم کنند.
از شرایط مهم شرکت در این طرح، داشتن مدرک دیپلم می‌باشد، بنابراین افرادی که هنوز مدرک دیپلم نگرفته‌اند و یا درسی از سال دهم یا یازدهم را پاس نکرده‌اند، مجاز به شرکت در امتحانات نهایی ترمیم نمی‌باشند.
نمرات کسب شده در امتحانات نهایی ترمیم، تاثیری بر روی معدل دیپلم شما نخواهد داشت. این نمرات برای سازمان سنجش ارسال میشود و صرفا در اعمال سوابق تحصیلی موثر است.
ممکن است داوطلبی در امتحان ترمیم نمره‌ای کمتر از نمره قبلی خود کسب کند، در این صورت جای هیچ گونه نگرانی نیست، زیرا از بین دو نمره داوطلب، بالاترین نمره برای وی لحاظ خواهد شد.
شرکت در این امتحانات هزینه دارد، مبلغ قابل پرداخت جهت شرکت در امتحان هر درس نهایی حدود ۲۰ هزار تومان است که باتوجه به منطقه زندگی داوطلبان قابل تغییر می‌باشد.
همچنین مانند کنکور که در آن دو نوع سوال طرح میشود، در امتحانات نهایی ترمیم نیز دو دسته سوال برای نظام آموزشی قدیم و جدید طراحی میشود.
با توجه به حذف تدریجی کنکور سراسری و جایگزین شدن پذیرش با سوابق تحصیلی در دانشگاه‌ها تاثیر معدل در کنکور هر ساله افزایش می‌یابد. بنابراین دانش آموزان و داوطلبانی که از معدل خوبی برخوردار نیستند بهتر است از این فرصت برای ترمیم معدل خود استفاده کنند.
